Των Χρήστου Νικήτα Πουλή, Γιάννη Παναγιωτόπουλου (δημοσιευμένο στο basketblog.gr)
Τo σύνδρομο αλτών, ανήκει στα σύνδρομα υπέρχρησης και πρόκειται για την παθολογική βλάβη του επιγονατιδικού τένοντα (τενοντοπάθεια) στον άνω ή στον κάτω πόλο της επιγονατίδας εώς το κνημιαίο όγκωμα. Το σύνδρομο αυτό εμφανίζεται συνήθως σε αθλήματα που απαιτούν άλματα και εκρηκτικές κινήσεις όπως στο μπάσκετ, στο χάντμπολ, στο άλμα εις ύψος και στο βόλεϊ. Ο όρος γόνατο του άλτη (Jumper’ s knee) χρησιμοποιήθηκε αρχικά από τον Blazina το 1973. Η ονομασία αυτή προφανώς δόθηκε εξαιτίας της μεγάλης συχνότητας του φαινομένου σε άλτες αθλητές. Η τενοντοπάθεια του επιγονατιδικού τένοντα εμφανίζεται κατά 70% περίπου στον κάτω επιγονατιδικό πόλο, κατά 20% περίπου στον άνω επιγονατιδικό πόλο, καθώς και κατά 10% περίπου στο κνημιαίο όγκωμα.
Τα αίτια του συνδρόμου δεν έχουν εντοπιστεί πλήρως. Πάντως μέχρι σήμερα έρευνες δείχνουν, ότι ευθύνονται οι επαναλαμβανόμενες εκρηκτικές μυικές συσπάσεις του τετρακεφάλου μυός.
Οι τένοντες είναι τα ανατομικά μόρια ινώδους συνδετικού ιστού μέσω των οποίων τελείτε η έκφυση και η κατάφυση τον μεγάλων - μακρών μυών στα οστά. Μακροσκοπικά χαρακτηρίζονται από λευκή, υποκυανίζουσα ή υποκίτρινη χροιά (φίλντισι) και στιλπνότητα.
Μικροσκοπικά αποτελούνται από πυκνό κανονικό ινώδη συνδετικό ιστό (κολλαγόνες ίνες που στους μακρούς τένοντες είναι παραλλήλως, ελικοειδώς και κυματοειδώς).
Οι παθολογικές καταστάσεις των τενοντοπαθειών διακρίνονται σε:
(1) Παρατενοντίτιδα (paratenotitis), με φλεγμονή μόνο του περιβάλλοντος του τένοντα ιστού και τυπικό κριγμό στην κλινική εξέταση,
(2) Τενοντίτιδα (tendinitis), με συμπτωματική εκφύλιση του τένοντα, αγγειακή διάσπαση και φλεγμονώδη αντίδραση επούλωσης.
(3) Τενοντοπάθεια (tendinosis), με μη φλεγμονώδη ενδοτενοντική εκφύλιση
(4) Παρατενοντίτιδα (paratenotitis) με τενοντοπάθεια (tendinosis).
Τα συμπτώματα του jumper's knee ειναι:
Πόνος στο κάτω μέρος και μπροστά από την επιγονατίδα, ιδίως κατά την ψηλάφηση.
Πόνος και δυσκαμψία μετά από άσκηση.
Πόνος κατά τη συστολή των μυών του τετρακεφάλου.
Ο τραυματισμένος τένοντας μπορεί να φαίνεται μεγαλύτερος από τη μη προσβεβλημένη πλευρά.
Ο ασθενής χρήζει ιατρικής και φυσικοθεραπευτικής φροντίδας, από τα πρώτα κιόλας συμπτώματα ώστε να αποφύγει τυχόν μεγαλύτερη βλάβη όπως ολική ρήξη του επιγονατιδικού τένοντα. Σε περίπτωση ολικής ρήξης τότε η λύση της χειρουργικής επέμβασης είναι μονόδρομος.
Προδιαθεσικοί παράγοντες
(1) Η πιο ευθυγραμμισμένη γωνία Q (λιγότερο από 12º στους άνδρες και από 15º στις γυναίκες),
(2) παθήσεις του ισχίου (ραιβό ισχίο και femoral anteversion),
(3) παθήσεις του μηρού ("σφικτοί" τετρακέφαλοι μηριαίου μύες, "σφικτοί" οπίσθιοι μηριαίοι μύες, ατροφία τετρακεφάλου μηριαίου μυός),
(4) παθήσεις του γόνατος ("υπερκινητική" ή "υποκινητική" επιγονατίδα, κακή ευθυγράμμιση εκτακτικού μηχανισμού, "χονδρομαλάκυνση" επιγονατίδας, διατεταμένη χορδή μεταξύ λαγονοκνημιαίας ταινίας και επιγονατίδας),
(5) παθήσεις του άκρου ποδός (περιορισμένη ραχιαία έκταση ποδοκνημικής, υπερβολικός πρηνισμός, υπερβολικά ταχύς πρηνισμός ακόμη και στα όρια φυσιολογικού εύρους κίνησης, πλατυποδία και δύσκαμπτη κοιλοποδία),
(6) λήψη επιγονατιδικού μοσχεύματος,
(7) χρησιμοποίηση της κεντρικής διατενόντιας (transpatellar) πύλης εισόδου σε αρθροσκοπικές επεμβάσεις, η εξ αυτής τενοντοπάθεια όμως δεν θεωρείται ως ιατρογενής εκφύλιση αλλά ως φυσιολογική επουλωτική εξέλιξη της χειρουργικής οπής,
(8) οι σωματοτυπικές διαφοροποιήσεις των αθλητών με τους εξωγενείς παράγοντες (τύπος άθλησης, μέθοδος, ένταση, συχνότητα και δάπεδο προπόνησης.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας (οξεία φάση), μετά την εμφάνιση του συνδρόμου, ο ασθενής λαμβάνει τη φαρμακευτική αγωγή του ιατρού (αναλγητικά, αντιφλεγμονώδες) και ακολουθεί τον κανόνα Κρυοθεραπεία - Ανάρροπη θέση - Περίδεση - Ανάπαυση Κ.Α.Π.Α, για την αντιμετώπιση της φλεγμονής. Μετά την απομάκρυνση της φλεγμονής (υποξεία - χρόνια φάση), ο φυσικοθεραπευτής σχεδιάζει προσεκτικά ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπείας ώστε ο επιγονατιδικός τένοντας να επουλωθεί πλήρως, και να μπορεί να δεχτεί τα ανάλογα φορτία χωρίς να υποτροπιάσει.
Ενδεικτικά ο φυσικοθεραπευτής επιστρατεύει τις παρακάτω μεθόδους:
Ηλεκτροθεραπευτικά ρεύματα (TENS, FES, ιοντοφόρεση).
Laser χαμηλής ισχύος.
Υπέρηχος (3MHz) διακοπτόμενος (φωνοφόρεση).
Θεραπευτική μάλαξη με χρήση φαρμακευτικών αλοιφών.
GRASTON Tech
A.R.T Tech. (Active Release Techniques)
Προοδευτικές ασκήσεις ενδυνάμωσης (π.χ. έσω πλατύ).
Διατατικές ασκήσεις περιαρθρικών μυών (P.N.F.)
Ιδιοδεκτικές ασκήσεις αυξανόμενης δυσκολίας.
Κρυοθεραπεία
Εφαρμογή tape, kinesiotape, leukotape, η οποία θα διευρύνει την κατανομή φορτίων, που σημαίνει μικρότερη επιβάρυνση στον επιγονατιδικό τένοντα.
Η χρήση ορθοπεδικών βοηθημάτων όπως ο υποεπιγονατιδικός ιμάντας με σιλικόνη, ή ο κηδεμόνας γόνατος neoprene με ελαστικά ελάσματα, θα βοηθήσουν τον αθλητή να επιστρέψει στις δραστηριότητές του πάντα υπό την εποπτεία του φυσικοθεραπευτή και του γυμναστή (όπως σας έχουμε προαναφέρει και σε προηγούμενα άρθρα "η άψογη συνεργασία γιατρού - φυσικοθεραπευτή, φυσικοθεραπευτή - γυμναστή" μπορεί να αποτρέψει αλλά και να επιλύσει πολλά προβλήματα με αποτέλεσμα ο προπονητής να έχει ετοιμοπόλεμους όλους τους αθλητές-ριες του).
Τo σύνδρομο αλτών, ανήκει στα σύνδρομα υπέρχρησης και πρόκειται για την παθολογική βλάβη του επιγονατιδικού τένοντα (τενοντοπάθεια) στον άνω ή στον κάτω πόλο της επιγονατίδας εώς το κνημιαίο όγκωμα. Το σύνδρομο αυτό εμφανίζεται συνήθως σε αθλήματα που απαιτούν άλματα και εκρηκτικές κινήσεις όπως στο μπάσκετ, στο χάντμπολ, στο άλμα εις ύψος και στο βόλεϊ. Ο όρος γόνατο του άλτη (Jumper’ s knee) χρησιμοποιήθηκε αρχικά από τον Blazina το 1973. Η ονομασία αυτή προφανώς δόθηκε εξαιτίας της μεγάλης συχνότητας του φαινομένου σε άλτες αθλητές. Η τενοντοπάθεια του επιγονατιδικού τένοντα εμφανίζεται κατά 70% περίπου στον κάτω επιγονατιδικό πόλο, κατά 20% περίπου στον άνω επιγονατιδικό πόλο, καθώς και κατά 10% περίπου στο κνημιαίο όγκωμα.Τα αίτια του συνδρόμου δεν έχουν εντοπιστεί πλήρως. Πάντως μέχρι σήμερα έρευνες δείχνουν, ότι ευθύνονται οι επαναλαμβανόμενες εκρηκτικές μυικές συσπάσεις του τετρακεφάλου μυός.
Οι τένοντες είναι τα ανατομικά μόρια ινώδους συνδετικού ιστού μέσω των οποίων τελείτε η έκφυση και η κατάφυση τον μεγάλων - μακρών μυών στα οστά. Μακροσκοπικά χαρακτηρίζονται από λευκή, υποκυανίζουσα ή υποκίτρινη χροιά (φίλντισι) και στιλπνότητα.
Μικροσκοπικά αποτελούνται από πυκνό κανονικό ινώδη συνδετικό ιστό (κολλαγόνες ίνες που στους μακρούς τένοντες είναι παραλλήλως, ελικοειδώς και κυματοειδώς).
Οι παθολογικές καταστάσεις των τενοντοπαθειών διακρίνονται σε:
(1) Παρατενοντίτιδα (paratenotitis), με φλεγμονή μόνο του περιβάλλοντος του τένοντα ιστού και τυπικό κριγμό στην κλινική εξέταση,
(2) Τενοντίτιδα (tendinitis), με συμπτωματική εκφύλιση του τένοντα, αγγειακή διάσπαση και φλεγμονώδη αντίδραση επούλωσης.
(3) Τενοντοπάθεια (tendinosis), με μη φλεγμονώδη ενδοτενοντική εκφύλιση
(4) Παρατενοντίτιδα (paratenotitis) με τενοντοπάθεια (tendinosis).
Τα συμπτώματα του jumper's knee ειναι:
Πόνος στο κάτω μέρος και μπροστά από την επιγονατίδα, ιδίως κατά την ψηλάφηση.
Πόνος και δυσκαμψία μετά από άσκηση.
Πόνος κατά τη συστολή των μυών του τετρακεφάλου.
Ο τραυματισμένος τένοντας μπορεί να φαίνεται μεγαλύτερος από τη μη προσβεβλημένη πλευρά.
Ο ασθενής χρήζει ιατρικής και φυσικοθεραπευτικής φροντίδας, από τα πρώτα κιόλας συμπτώματα ώστε να αποφύγει τυχόν μεγαλύτερη βλάβη όπως ολική ρήξη του επιγονατιδικού τένοντα. Σε περίπτωση ολικής ρήξης τότε η λύση της χειρουργικής επέμβασης είναι μονόδρομος.
Προδιαθεσικοί παράγοντες
(1) Η πιο ευθυγραμμισμένη γωνία Q (λιγότερο από 12º στους άνδρες και από 15º στις γυναίκες),
(2) παθήσεις του ισχίου (ραιβό ισχίο και femoral anteversion),
(3) παθήσεις του μηρού ("σφικτοί" τετρακέφαλοι μηριαίου μύες, "σφικτοί" οπίσθιοι μηριαίοι μύες, ατροφία τετρακεφάλου μηριαίου μυός),
(4) παθήσεις του γόνατος ("υπερκινητική" ή "υποκινητική" επιγονατίδα, κακή ευθυγράμμιση εκτακτικού μηχανισμού, "χονδρομαλάκυνση" επιγονατίδας, διατεταμένη χορδή μεταξύ λαγονοκνημιαίας ταινίας και επιγονατίδας),
(5) παθήσεις του άκρου ποδός (περιορισμένη ραχιαία έκταση ποδοκνημικής, υπερβολικός πρηνισμός, υπερβολικά ταχύς πρηνισμός ακόμη και στα όρια φυσιολογικού εύρους κίνησης, πλατυποδία και δύσκαμπτη κοιλοποδία),
(6) λήψη επιγονατιδικού μοσχεύματος,
(7) χρησιμοποίηση της κεντρικής διατενόντιας (transpatellar) πύλης εισόδου σε αρθροσκοπικές επεμβάσεις, η εξ αυτής τενοντοπάθεια όμως δεν θεωρείται ως ιατρογενής εκφύλιση αλλά ως φυσιολογική επουλωτική εξέλιξη της χειρουργικής οπής,
(8) οι σωματοτυπικές διαφοροποιήσεις των αθλητών με τους εξωγενείς παράγοντες (τύπος άθλησης, μέθοδος, ένταση, συχνότητα και δάπεδο προπόνησης.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας (οξεία φάση), μετά την εμφάνιση του συνδρόμου, ο ασθενής λαμβάνει τη φαρμακευτική αγωγή του ιατρού (αναλγητικά, αντιφλεγμονώδες) και ακολουθεί τον κανόνα Κρυοθεραπεία - Ανάρροπη θέση - Περίδεση - Ανάπαυση Κ.Α.Π.Α, για την αντιμετώπιση της φλεγμονής. Μετά την απομάκρυνση της φλεγμονής (υποξεία - χρόνια φάση), ο φυσικοθεραπευτής σχεδιάζει προσεκτικά ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπείας ώστε ο επιγονατιδικός τένοντας να επουλωθεί πλήρως, και να μπορεί να δεχτεί τα ανάλογα φορτία χωρίς να υποτροπιάσει.
Ενδεικτικά ο φυσικοθεραπευτής επιστρατεύει τις παρακάτω μεθόδους:
Ηλεκτροθεραπευτικά ρεύματα (TENS, FES, ιοντοφόρεση).
Laser χαμηλής ισχύος.
Υπέρηχος (3MHz) διακοπτόμενος (φωνοφόρεση).
Θεραπευτική μάλαξη με χρήση φαρμακευτικών αλοιφών.
GRASTON Tech
A.R.T Tech. (Active Release Techniques)
Προοδευτικές ασκήσεις ενδυνάμωσης (π.χ. έσω πλατύ).
Διατατικές ασκήσεις περιαρθρικών μυών (P.N.F.)
Ιδιοδεκτικές ασκήσεις αυξανόμενης δυσκολίας.
Κρυοθεραπεία
Εφαρμογή tape, kinesiotape, leukotape, η οποία θα διευρύνει την κατανομή φορτίων, που σημαίνει μικρότερη επιβάρυνση στον επιγονατιδικό τένοντα.
Η χρήση ορθοπεδικών βοηθημάτων όπως ο υποεπιγονατιδικός ιμάντας με σιλικόνη, ή ο κηδεμόνας γόνατος neoprene με ελαστικά ελάσματα, θα βοηθήσουν τον αθλητή να επιστρέψει στις δραστηριότητές του πάντα υπό την εποπτεία του φυσικοθεραπευτή και του γυμναστή (όπως σας έχουμε προαναφέρει και σε προηγούμενα άρθρα "η άψογη συνεργασία γιατρού - φυσικοθεραπευτή, φυσικοθεραπευτή - γυμναστή" μπορεί να αποτρέψει αλλά και να επιλύσει πολλά προβλήματα με αποτέλεσμα ο προπονητής να έχει ετοιμοπόλεμους όλους τους αθλητές-ριες του).
Το θαύμα της «Hilterapia»
ΑπάντησηΔιαγραφή