Αναπηρικό αμαξίδιο μπάσκετ

Των Χρήστου Νικήτα Πουλή - Γιάννη Παναγιωτόπουλου
13/10/2011 (14:32) (δημοσιευμένο στο basketblog.gr)

Το πρώτο αναπηρικό αμαξίδιο για αθλητές μπάσκετ κατασκευάστηκε το 1946. Έπειτα διοργανώθηκαν και οι πρώτοι αγώνες μπάσκετ με αμαξίδιο, μεταξύ βετεράνων που είχαν πολεμήσει στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, υπό την καθοδήγηση του γιατρού Λούντβιχ Γκούτμαν.


Από τότε το άθλημα σημειώνει αλματώδη ανάπτυξη σε όλο τον κόσμο, και το 1960 συμπεριλαμβάνεται στους παραολυμπιακούς αγώνες της Ρώμης.

Αυτή τη στιγμή το μπάσκετ με αμαξίδιο, είναι διαδεδομένο σε περισσότερες από 80 χώρες. Η παγκόσμια αρχή του αθλήματος είναι η Διεθνής Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης με Αμαξίδιο (IWBF), ενώ για την Ελλάδα υπεύθυνη είναι η Ομοσπονδία Μπάσκετ με Αμαξίδιο (ΟΣΕΚΚ).

Οι αθλητές που συμμετέχουν είτε άντρες είτε γυναίκες, μπορεί να έχουν υποστεί κάκωση νωτιαίου μυελού, εγκεφαλική παράλυση, ακρωτηριασμό ή άλλη κινητική αναπηρία. Το αναπηρικό αμαξίδιο μπάσκετ θεωρείται προέκταση του σώματος του αθλητή, και πρέπει να ακολουθεί τις προδιαγραφές της IWBF. Παρακάτω περιγράφουμε ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά που το διαφοροποιούν από τα κοινά αμαξίδια.

Αρχικά μπορεί να διαθέτει 3 ή 4 τροχούς. Δηλαδή 2 μεγάλους πίσω και 1 ή 2 μικρούς στο μπροστινό μέρος. Οι πίσω τροχοί διαθέτουν ενισχυμένες ζάντες για να αντέχουν στις συγκρούσεις και ποιοτικά λάστιχα λεπτού φάρδους για να πετυχαίνουν υψηλές ταχύτητες. Ένα άλλο χαρακτηριστικό των πίσω τροχών είναι η μεγάλη γωνία camber που σχηματίζουν με τον κάθετο άξονα, που μπορεί να φτάνει τις 18 μοίρες.

Η γωνία camber χαμηλώνει το συνολικό κέντρο βάρους και αυξάνει το μήκος βάσης μεταξύ των 2 τροχών, με αποτέλεσμα να προσδίδει σταθερότητα στο αμαξίδιο σε συγκρούσεις ή απότομες αλλαγές κατεύθυνσης.

Τα αγωνιστικά αμαξίδια μπάσκετ ανήκουν στα ελαφριού τύπου, και τα συνηθέστερα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή τους είναι το αλουμίνιο, το τιτάνιο καθώς και το ανθρακόνημα. Το τελευταίο είναι και το ελαφρύτερο μειώνοντας έτσι σημαντικά το συνολικό βάρος αθλητή - αμαξιδίου, και αυξάνοντας τις επιδόσεις. Εφοδιάζονται επίσης από ανθεκτικούς προφυλακτήρες για την αντιμετώπιση των συχνών επαφών κατά τη διάρκεια του αγώνα.

Το ύψος της πλάτης του αμαξιδίου ποικίλει από το βαθμό αναπηρίας του αθλητή (ενεργοποίηση κοιλιακών). Επιλέγεται όσο το δυνατόν χαμηλότερη πλάτη ώστε οι εκτατικές και στροφικές κινήσεις του κορμού να γίνονται με ευκολία. Επιπλέον η γωνία υποποδίου σπάνια ξεπερνά τις 90 μοίρες, ώστε ο αθλητής να είναι ευέλικτος ανάμεσα σε άλλα αμαξίδια.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, διαπιστώνουμε ότι κάθε αγωνιστικό αναπηρικό αμαξίδιο μπάσκετ, προσαρμόζεται εξατομικευμένα στο σωματότυπο, και στα κινητικά ελλείμματα του κάθε αθλητή συνδυάζοντας ταυτόχρονα επιδόσεις, σταθερότητα, ανθεκτικότητα, ευελιξία.