Σύνδρομο ευθραυστότητας ηλικιωμένων. Μια νέα πρόκληση!

Με τη σημαντική αύξηση του πληθυσμού της τέταρτης ηλικίας, (άνω των 80) και την αύξηση του μέσου όρου προσδόκιμου ζωής, οι επιστήμονες υγείας θα συναντήσουν αναμφίβολα μια νέα πρόκληση. Την αύξηση του επιπολασμού, του συνδρόμου ευθρυστότητας ηλικιωμένων (frailty). Πρόκειται για ένα νέο ιατρικό όρο, με τον οποίο αναφερόμαστε σε ένα βιολογικό σύνδρομο, που προκύπτει από την αθροιστική αποδυνάμωση, σε διάφορα συστήματα των ηλικιωμένων (π.χ. μυοσκελετικό, νευρολογικό, καρδιοναπνευστικό κ.α.)

Το σύνδρομο ευθραυστότητας, σε μεγάλο βαθμό είναι αποτέλεσμα της φυσιολογικής διαδικασίας της γήρανσης. Θα μπορούσαμε να περιγράψουμε το σύνδρομο, ως μια κορύφωση των επιπτώσεων της γήρανσης, στο ανθρώπινο σώμα. Ωστόσο υπάρχουν πολλά θέματα ακόμη προς διερεύνηση, ώστε να κατανοήσουμε πλήρως τους μηχανισμούς του συνδρόμου. Τρέχουσες έρευνες έχουν συμβάλει σημαντικά, στην καλύτερη κατανόηση του συνδρόμου, και τη σχέση του με συνοδά παθολογικά νοσήματα της τρίτης ηλικίας, ώστε να προσδιοριστεί με ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια.

Αρκετές μελέτες, έχουν προσπαθήσει να εντοπίσουν την ευθραυστότητα, που βασίζεται σε λειτουργικά κριτήρια ή σε μετρήσιμες κλίμακες αναπηρίας. Σε μια σημαντική μελέτη – σταθμό στη γηριατρική (Fried et al), οι ερευνητές προσδιόρισαν και καθόρισαν το σύνδρομο ευθραυστότητας, ως μία κατάσταση αδυναμίας, που απαιτεί απαιτεί τουλάχιστον τρία από τα ακόλουθα πέντε χαρακτηριστικά:

1. Ακούσια απώλεια σωματικού βάρους, σε ποσοστό 5% ή μεγαλύτερο, από το προηγούμενο έτος.
2. Μυϊκή αδυναμία σε γενικευμένο επίπεδο (π.χ. μειωμένη δύναμη λαβής).
3. Βραδυκινησία στη βάδιση (χρονομετρούμε μια απόσταση 20 μέτρων)
4. Μειωμένη αντοχή (ο ηλικιωμένος παραπονιέται για εξάντληση)
5. Χαμηλή φυσική δραστηριότητα (συμπλήρωση ερωτηματολογίου)

Άλλες μελέτες επίσης, έχουν εντοπίσει την παχυσαρκία ως ένα σημαντικό παράγοντα κινδύνου, για να εμφανιστεί το σύνδρομο.
Εφόσον διαγνωστεί το σύνδρομο ευθραυστότητας, ξεκινάει άμεσα η εξατομικευμένη θεραπεία. Το κλειδί στη θεραπεία, έγκειται στην αντιμετώπιση των παραγόντων, που συνδέονται με το σύνδρομο. Βασικό κομμάτι της θεραπείας, εκτός από την κατάλληλη διατροφή του ατόμου, είναι η συχνή ιατρική παρακολούθηση, που πιθανά να βρει ευκαιρίες για τη μείωση της φαρμακευτικής αγωγής, και να αποφευχθεί η πολυφαρμακία.

Επιπρόσθετα, ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα άσκησης σχεδιασμένο από φυσικοθεραπευτή, δείχνει να ωφελεί σημαντικά τους ηλικιωμένους με σύνδρομο ευθραυστότητας. Μελέτες έχουν δείξει θετικά αποτελέσματα σε αύξηση μυϊκής δύναμης και μυϊκής μάζας, ως αποτέλεσμα της συμμετοχής σε προγράμματα άσκησης με αντίσταση (π.χ. αλτήρες, exercise bands). Άλλες μελέτες επίσης, έχουν υποστηρίξει τα ευεργετικά αποτελέσματα των συνδυαστικών προγραμμάτων άσκησης δύναμης και ισορροπίας, (πχ. Τai Chi, Οtago Exercises), στη μείωση των ποσοστών πτώσεων των ηλικιωμένων.

Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι, το σύνδρομο ευθραυστότητας είναι μια διαδικασία που να είναι δυνατόν να προληφθεί, να επιβραδυνθεί, ή ακόμα και να αποτραπεί αν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και κατάλληλα από τη διεπιστημονική ομάδα. Εξάλλου, η νέα τάση της παγκόσμιας γηριατρικής φροντίδας, στόχο έχει να βοηθήσει τους ηλικιωμένους να πετύχουν το μέγιστο λειτουργικό επίπεδο, για το μέγιστο χρονικό διάστημα.