Φυσικοθεραπεία στην ακράτεια

Η ακράτεια ούρων είναι η ακούσια απώλεια ούρων από την ουρήθρα, που δημιουργεί κοινωνικά προβλήματα απομόνωσης, μείωση σεξουαλικής δραστηριότητας και προβλήματα υγιεινής. Αυτό οφείλεται στην απουσία ή καθυστέρηση της αντανακλαστικής σύσπασης του πυελικού εδάφους και του σφιγκτήρα της ουρήθρας.

Η συχνότητα εμφάνισης της ακράτειας αυξάνεται με την ηλικία και είναι συχνότερη στις γυναίκες, πιθανόν λόγω διαφορετικής ανατομικής του ουροποιητικού συστήματος. Να σημειώσουμε όμως, ότι σε περιπτώσεις αναπηρίας όπως σε νευρολογικές παθήσεις (Α.Ε.Ε., Σ.Κ.Π.), η ακράτεια εμφανίζεται με την ίδια συχνότητα και στα 2 φύλα. Μετά την κλινική αξιολόγηση, πραγματοποιείται διαγνωστικός έλεγχος με υπερηχογράφημα, και σε μερικές περιπτώσεις με αιμοδυναμικό έλεγχο.

Το υπερβολικό βάρος, οι ουρολοιμώξεις, η δυσκοιλιότητα, ο χρόνιος βήχας, η φαρμακευτική αγωγή του ηλικιωμένου, η εμμηνόπαυση στις γυναίκες, ή τυχόν προβλήματα προστάτη στους άντρες, είναι ενοχοποιητικοί παράγοντες για την εμφάνιση ακράτειας. Η ακράτεια ούρων, δε θα πρέπει να θεωρείται ταμπού από τους ασθενείς, αφού είναι θεραπεύσιμη, γι’ αυτό το λόγο χρειάζεται από την πρώτη στιγμή να επισκεφθούν το γιατρό τους. Η χρήση πάνας από τους ασθενείς δε θεωρείται ιατρική λύση, αλλά χρονική παράταση του προβλήματος.

Σύμφωνα με μελέτη (Royal College of Physicians, 1995), βρέθηκε συχνότητα εμφάνισης 8-15% σε γυναίκες ηλικίας 45-64 ετών, και 10-20% σε γυναίκες μεγαλύτερες των 60 ετών που παρέμεναν στο σπίτι. Στους άντρες της τρίτης ηλικίας (άνω των 65 ετών) που παρέμεναν στο σπίτι βρέθηκε συχνότητα 7-10%. Η συχνότητα εμφάνισης ακράτειας βρέθηκε στατιστικά σημαντικά μεγαλύτερη, στους ηλικιωμένους που βρίσκονταν σε ιδρύματα.
Υπάρχουν 3 μορφές ακράτειας:

1. Ακράτεια κατά την προσπάθεια (βήχας, φτέρνισμα, γέλιο, άσκηση)
2. Ακράτεια από έπειξη (έντονη και συχνή επιθυμία για ούρηση)
3. Μικτή μορφή ακράτειας (συνυπάρχουν οι 2 πρώτες μορφές)

Στην ακράτεια κατά την προσπάθεια, βοηθάει το σταύρωμα των ποδιών. Επίσης καλό είναι να περιοριστεί η χρήση αλκοόλ, καφεΐνης, και όξινων τροφών διότι έχουν διουρητική δράση.Το πυελικό έδαφος αποτελείται από μύες (πρωκτικός σφιγκτήρας, ισχιοσηραγγώδη, βολβοσηραγγώδη, εγκάρσιο μυ του περινέου, τον γραμμωτό ουρογεννητικό σφιγκτήρα, και τον ανελκτήρα του πρωκτού. Οι μύες αξιολογούνται με την κλίμακα Οξφόρδης (0-5). Σε αξιολόγηση 0-2, προτείνεται φυσικοθεραπεία με ηλεκτρική διέγερση (με κολπικό ηλεκτρόδιο) και βιοανατροφοδότηση (biofeedback). Σε αξιολόγηση 3-5, προτείνεται φυσικοθεραπεία με προγράμματα ασκήσεων Κέγκελ των μυών του πυελικού εδάφους (π.χ. με ενδοκολπικούς κώνους, καθετήρες μπαλονιών, ή περινεόμετρα).

Η βιοανατροφοδότηση χρησιμοποιείται συμπληρωματικά κατά την εκτέλεση των ασκήσεων. Οι ασκήσεις ενδεικτικά γίνονται καθημερινά από τον ασθενή σε 3 σετ των 8 επαναλήψεων. Τελικά σύμφωνα με μελέτες, η άσκηση των μυών του πυελικού εδάφους, έχει σημαντικά καλύτερα αποτελέσματα από την απουσία θεραπείας ή την placebo θεραπεία.